*** TARİHİ GAZİANTEP EVLERİ ***

Eski Gaziantep’in yerleşim yerlerinin bulunduğu mahallelere baktığınızda, sanki büyük bir kaya çekiçle yontulmuş da evler, sokaklar, pencereler hatta güneş öyle ortaya çıkmış izlenimi edinirsiniz. Bu sebeple eski Gaziantep "taşkent" fotoğrafı gibi karşımızda durur. Dar ve dolambaçlı sokaklar sizi geçmişin derinliklerine götürür. Taşa dokunulduğunda çıkan her ses ilerdeki sokakta hala çekiçleri ile taş ustalarının taştan evler yaptığı hissi verir.. 
(Fotoğraflar; Antep Bey mahallesi)

Evler yıllarca birbirine omuz vermiş adamlar gibi yan yana dizilmiş haldedir. Sokakların darlığı evlerin yüksekliği sebebi ile "Gölge sokaklar" oluşmuş. Güneşle gölge yıllardır bu sokaklarda köşe kapmaca oynarlar. Evlerin bu kadar iç içe olmasının birkaç sebebi olduğu görülür. Taşın inşaat malzemesi olarak zor işlenilebilir özelliğinden dolayı, evler arasında bulunan duvarlar ortak duvar olarak kullanılmıştır. Bu durum özelikle avlulu evlerde avlu bahçelerinde daha çok görülmektedir. Taşın yanma özelliğinin az olmasından dolayı yangın durumunda yayılma korkusunun olmaması da buna bir etken oluşturmuştur. Evlerin bu kadar sık olması geçmişin şartlarına göre düşünüldüğünde, taş evler sıklığı ile düşmana karşı da bir kale suru görevi yapmıştır..

Eski Antep evlerinin günün şartlarına göre bir ya da iki katlı olarak yapıldığını görüyoruz. Az da olsa üç katlı evler vardır. Zenginler tarafından yapılan bazı evler çok geniş ve gösterişlidir, bir konak görünümü taşımaktadır. Bu evlerin dış yüzeyindeki mimaride taş hakim olarak görülse de, ahşap mimari özellikleri görmek azda olsa mümkündür. Ahşap; dış cephede, pencerelerde, kapılarda ve çatılarda görünmektedir. Kapılar ve pencere kapakları ağaç işçiliğinin özgün örneklerini oluşturur.
Evlerin çatıları kiremitlerle örtülmüştür. Düz dam olanları da bulunmaktadır.  

Gün gelir de Gaziantepli bir arkadaşınız olur, ona bir şeyler ısmarlatmayı düşünürseniz, buna niyeti yoksa size Antep ağzı ile bir söz söyler. “Süğükten in havuşta ariş var, arişte sakom asılı, içinde iki yüz kaıt var. Al gel de sana bi yıkılıyım”
Merak ettiniz ne dediğini açıklayalım.. “Evin duvarından bahçeye in bahçede asma var, asmada ceketim asılı, onda iki yüz eli kağıt var. Alıp gel de sana bir kıyak çekeyim”.
Antep evlerinin güzelliği muhabbetlere de yansımış durumda. Muhabbetlerin uzaması, dostlukların derinleşmesi için Antep evleri ayakta kalmalıdır...  

Şimdilerde doğan her güneş evlerin taş duvarlarına sarımsı bir ışık boyası çalar. Gün batımı ile ışıklar evlerin içine taşınır, sonra insanların kalplerine. Antep’te ayakta kalacak her taş, bizi geçmişe bağlayacak, ayakta kalan her duvar umutsuzluğumuzda sırtımızı dayayacağımız dayanağımız olacaktır...